W Polsce żyjemy teraz AML IV, gdyż 12 kwietnia 2018 r. została opublikowana ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu implementującą IV Dyrektywę AML. Nowe przepisy zaczną obowiązywać 13 lipca 2018 r.
Tymczasem w Brukseli mamy już zupełnie inną perspektywę.
Dnia 14 maja 2018 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) zmieniającej dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniającej dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE (AML V), stanowiącą rewizję AML IV.
Dyrektywa musi być jeszcze opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Przepisy dyrektywy zaczną obowiązywać 18 miesięcy od uchwalenia.
Zgodnie ze zmianami wskazanymi w AML V:
Zakres podmiotowy. Do zakresu podmiotowego dodano jakiejkolwiek inne osoby, która zobowiązują się udzielić, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób, z którymi te inne osoby są powiązane, pomocy materialnej, wsparcia lub porad w sprawach podatkowych w ramach podstawowej działalności gospodarczej lub zawodowej.
Zakres podmiotowy. W zakresie podmiotowym wyszczególniono pośredników w obrocie nieruchomościami, jeśli działają w charakterze pośredników w wynajmowaniu nieruchomości, ale tylko w odniesieniu do transakcji w przypadku których miesięczny czynsz wynosi co najmniej 10 000 EUR.
Zakres podmiotowy. Dodatkowo dodano do zakresu podmiotowego podmioty zajmujące się świadczeniem usług wymiany walut pomiędzy walutami wirtualnymi a walutami fiducjarnymi, dostawców kont walut wirtualnych, osób prowadzących handel dziełami sztuki lub występujących w charakterze pośredników w handlu dziełami sztuki, w tym gdy handel taki prowadzony jest przez galerie sztuki i domy aukcyjne, jeżeli wartość transakcji lub szeregu powiązanych transakcji wynosi co najmniej 10 000 EUR, osób przechowujących dzieła sztuki, prowadzących handel dziełami sztuki lub występujących w charakterze pośredników w handlu dziełami sztuki, gdy działalność taka prowadzona jest przez wolne porty, jeżeli wartość transakcji lub szeregu powiązanych transakcji wynosi co najmniej 10 000 EUR.
Definicje. Dodano definicję waluty wirtualnej oraz dostawcy kont waluty wirtualnej.
Anonimowe rachunki. W art. 10 ust. 1 wskazano, że państwa członkowskie zakazują swoim instytucjom kredytowym i finansowym prowadzenia anonimowych rachunków, anonimowych książeczek oszczędnościowych lub anonimowych skrytek depozytowych.
Limity doładować kart przedpłaconych. Zmniejszono limity doładowań w zakresie braku obowiązku stosowania środków należytej staranności wobec klienta w odniesieniu do pieniądza elektronicznego oraz maksymalną kwotę przechowywaną elektronicznie – z 250 EUR do 150 EUR (art. 12) Przy czym dodano, że nie ma to zastosowania jeśli dotyczy to wykupu gotówkowego lub podjęcia w gotówce wartości pieniężnej pieniądza elektronicznego, jeżeli kwota podlegająca wykupowi przekracza 50 EUR, lub w przypadku zdalnych transakcji płatniczych, jeżeli wysokość pojedynczej transakcji przekracza 50 EUR.
Rejestracja informacji o beneficjentach rzeczywistych. W każdym przypadku ustanawianie nowych stosunków gospodarczych z podmiotem o charakterze korporacyjnym lub innym podmiotem prawnym albo trustem lub porozumieniem prawnym posiadającym strukturę lub funkcje podobne do trustów podlegają obowiązkowi rejestracji informacji o beneficjentach rzeczywistych, a instytucje obowiązane uzyskują potwierdzenie rejestracji lub odpis z rejestru. (art. 14)
Środki należytej staranności. Dodano art. 18 a w którym wskazano jakie środki należytej staranności mają być stosowane przez instytucje obowiązane w konkretnych przypadkach.
Lista PEP. Wskazano obowiązek sporządzenia listy PEPów przez państwo członkowskie.
Ogólnodostępny CRBR. Rejestry beneficjentów rzeczywistych przedsiębiorstw działających w UE będą publicznie dostępne, a rejestry krajowe będą lepiej połączone ze sobą w celu ułatwienia współpracy między państwami członkowskimi. (art.30)
Beneficjenci rzeczywiści trustów. Rejestry korzystnych właścicieli trustów i podobnych porozumień prawnych będą dostępne publicznie tylko wtedy, gdy istnieje uzasadniony interes. Ponieważ uznaje się, że fundusze powiernicze mogą być również tworzone do celów niekomercyjnych dostępność będzie ograniczona do istotnych danych. Ponadto dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych na trustach zostanie udzielony na pisemny wniosek, w przypadkach, gdy trust jest właścicielem firmy, która nie jest zarejestrowana w UE.
Rejestracja krajowych rachunków bankowych. Informacje o krajowych rachunkach bankowych i sejfach będą rejestrowane, a także informacje o własności nieruchomości, chociaż te ostatnie będą dostępne wyłącznie dla organów publicznych.
Rejestr identyfikujący IBAN. Mają zostać wprowadzone rejestry które umożliwiają terminową identyfikację dowolnej osoby fizycznej lub prawnej posiadającej lub kontrolującej rachunki płatnicze oraz rachunki bankowe identyfikowane za pomocą IBAN (art. 32a)
Stosunek RODO do AML. Art. 43 wskazuje na stosowanie Dyrektywy AML pod reżimem RODO.
Rejestr podmiotów świadczących usługi w zakresie walut wirtualnych. Wskazano, że podmioty świadczące usługi wymiany walut pomiędzy walutami wirtualnymi a fiducjarnymi i dostawcy kont waluty wirtualnej podlegają obowiązkowi rejestracji. (art. 47 ust. 1)
Przekazywanie informacji. Wskazano zasady przekazywania informacji przez jednostki analityki finansowej (GIIF) jednostce analityki finansowej z innego państwa członkowskiego.
Zainteresowani znajdą tekst nowej dyrektywy pod poniższym linkiem:
http://data.consilium.europa.eu/doc/document/PE-72-2017-INIT/en/pdf